OkoÅ‚o 1% dzieci rodzi siÄ™ z wadami wrodzonymi serca i w wiÄ™kszoś­ci przypadków nie udaje siÄ™ ustalić ich przyczyny. „Odpowiedzialne” za powstawanie wad wrodzonych serca mogÄ… być różne czynniki szkodliwe, dziaÅ‚ajÄ…ce na płód w pierwszych tygodniach ciąży, m.in. za­chorowanie matki w tym czasie na różyczkÄ™, rzadziej na inne choroby wirusowe. Niekorzystny wpÅ‚yw mogÄ… mieć również: nieprawidÅ‚owe od­żywianie ciężarnej powodujÄ…ce niedobory pewnych skÅ‚adników pokar­mowych, toksyczne dziaÅ‚anie różnych Å›rodków chemicznych, w tym niektórych leków, energia promienista, np. naÅ›wietlanie promieniami rentgenowskimi.

Wrodzone wady serca częściej powstają u dzieci rodziców spokrew­nionych. Obserwuje się również rodzinne występowanie tych chorób.

Charakterystyczne objawy wrodzonych wad serca

Wrodzone wady serca mogÄ… nie powodować żadnych objawów i wykrywa siÄ™ je podczas przypadkowego badania lekarskiego. U nie­których dzieci wystÄ™puje uwypuklenie klatki piersiowej w okolicy ser­ca do przodu – tzw. garb sercowy. U innych w okolicy przedsercowej i naczyÅ„ szyjnych można zaobserwować nadmierne nieprawidÅ‚o­we tÄ™tnienie. Niekiedy po przyÅ‚ożeniu rÄ™ki do klatki piersiowej wy­czuwa siÄ™ drżenie okreÅ›lane kocim mrukiem.

Sinica wystÄ™puje w tych wadach serca, w których na skutek nie­prawidÅ‚owych poÅ‚Ä…czeÅ„ nastÄ™puje mieszanie siÄ™ krwi żylnej (pozbawio­nej tlenu, ciemnej) z krwiÄ… tÄ™tniczÄ… (utlenowanÄ…, jasnÄ…). Sinica może pojawić siÄ™ bezpoÅ›rednio po urodzeniu lub w pierwszych miesiÄ…cach czy latach życia. Może wystÄ™pować tylko przy wysiÅ‚ku (u niemowlÄ…t w czasie pÅ‚aczu), ale również i w spoczynku. StopieÅ„ nasilenia sinicy może być bardzo różny, od niewielkiej, dotyczÄ…cej tylko warg i koÅ„ca palców, do uogólnionej bardzo znacznej obejmujÄ…cej caÅ‚e ciaÅ‚o. U dzie­ci z sinicÄ… czÄ™sto rozwija siÄ™ zgrubienie paliczków palców rÄ…k i nóg,” tzw. paÅ‚ce paÅ‚eczkowate, a paznokcie majÄ… ksztaÅ‚t wypukÅ‚ych szkieÅ‚ek zegarkowych. Badanie krwi wykazuje jej zagÄ™szcze­nie, podwyższonÄ… liczbÄ™ krwinek czerwonych oraz podwyższony po­ziom hemoglobiny.

Niektóre dzieci z siniczymi wadami wrodzonymi serca źle tolerują wysiłek fizyczny i chętnie odpoczywają w pozycji kucznej — objaw kucania — lub w pozycji kolankowo-łokciowej. Czasami nawet przejście krótkiej odległości powoduje występowanie duszności i nara­stanie sinicy.

W następstwie gorszego utlenowania tkanek może występować nie­dobór masy ciała i wzrostu u dzieci z wrodzonymi wadami serca, a u niemowląt z ciężkimi wadami — opóźniony rozwój ruchowy.