Planowa, kompleksowa i ciągła opieka nad dziećmi od urodzenia do 18 r. życia jest oparta o system badań przesiewowych i bi­lanse zdrowia, połączony z czynnym poradnictwem w określo­nych grupach dyspanseryjnych.

Bilanse zdrowia są to powszechne, kompleksowe badania le­karskie, mające na celu ocenę rozwoju oraz stanu zdrowia noworod­ków i dzieci 2-, 4-, 6- i 10-letnich, a także młodzieży 14- i 18-letniej. Każdy bilans zdrowia ma specyfikę związaną z odrębnościami rozwoju i potrzebami danej grupy wieku i pozwala zaprogramować formy opie­ki leczniczej i innych działań korekcyjno-kompensacyjnych, wynikają­cych z ewentualnie stwierdzonych zaburzeń. Wnioski z bilansów zdro­wia są podstawą nie tylko do indywidualnego programu opieki zdro­wotnej, lecz także do objęcia czynnym poradnictwem dzieci zakwalifi­kowanych do grup dyspanseryjnych. Ponadto są podstawą do orzeczeń dla potrzeb ucznia, szkoły, pomocy społecznej itd.

Poradnictwo czynne obejmuje ciągłą opieką zdrowotną dzie­ci: z wadami i zaburzeniami wrodzonymi lub nabytymi, przewlekle chore, obciążone ryzykiem zachorowania wyższym niż przeciętne. Po­radnictwem czynnym kieruje lekarz pediatra w poradni dla dzieci lub lekarz ośrodka zdrowia na wsi, albo lekarz poradni szkolnej, przy­chodni przyzakładowej itd. Poradnictwem czynnym objęte są dzieci za­kwalifikowane do następujących grup dyspanseryjnych: grupa I — ryzyko okołoporodowe; grupa II — wady wrodzone;

grupa III — przewlekłe zaburzenia odżywiania i stany niedobo­rowe;

grupa IV — zaburzenia w rozwoju somatycznym i psychicznym, trwałe uszkodzenia ośrodkowego układu nerwo­wego;

grupa V — wady i choroby narządu wzroku; grupa VI — przewlekłe choroby nosogardzieli i uszu, zaburze­nia słuchu i mowy; grupa VII — przewlekłe choroby układu oddechowego; grupa VIII — choroby i zaburzenia układu krążenia, choroba reumatyczna;

grupa IX — przewlekłe choroby układu moczowego; grupa X — trwałe uszkodzenia narządu ruchu i statyki ciała; grupa XI — inne choroby przewlekłe wymagające czynnego po­radnictwa.

Dzieci zakwalifikowane do I, II i III grupy po ukończeniu 2 r. życia mogą być przeniesione do innej grupy.