Atopowe zapalenie skóry (AZS) u niemowląt i małych dzieci wystę­puje pod postacią wyprysku atopowego; u dzieci starszych okreś­lane jest jako świerzbiączka.

Wyprysk dzieciÄ™cy pojawia siÄ™ najczęściej ok. 3 miesiÄ…ca życia w postaci charakterystycznych zmian na policzkach, z zaczerwienie­niem, obrzÄ™kiem, sÄ…czeniem (policzki „lakierowane”). Zmiany — pole­gajÄ…ce na tworzeniu siÄ™ w naskórku zmian grudkowo-pÄ™cherzykowych sÄ…czÄ…cych — mogÄ… obejmować również skórÄ™ owÅ‚osionÄ… gÅ‚owy, szyi oraz zgiÄ™cia koÅ„czyn i faÅ‚dy skóry. PÅ‚yn surowiczy zasycha w strupy, po odpadniÄ™ciu których dochodzi do zÅ‚uszczania naskórka. Zmianom towarzyszy uporczywy Å›wiÄ…d. Liczne zadrapania usposabiajÄ… do zaka­żeÅ„ skóry.

Jeśli proces chorobowy wielokrotnie obejmuje te same miejsca skó­ry, może prowadzić do zliszajowacenia, zgrubienia i przebarwień. Cho­robie mogą towarzyszyć komórkowe zaburzenia immunologiczne.

PrzyczynÄ… wyprysku jest najczęściej uczulenie na pokarmy, ale mogÄ… go powodować i inne alergeny. Różne czynniki drażniÄ…ce (deter­genty, Å›rodki piorÄ…ce, kosmetyki) sprzyjajÄ… wystÄ™powaniu zmian i na­silajÄ… je. Jest to zwiÄ…zane z defektem ektodermalnym stwier­dzanym u ludzi z atopowym zapaleniem skóry. Morfologicznym wyra­zem defektu ektodermalnego jest suchość skóry, sÅ‚abo wyrażona „ry­bia Å‚uska”.

Leczenie polega na stosowaniu odpowiedniej diety, usuwaniu alergenów z otoczenia, miejscowym stosowaniu łagodzących maści. Atopowe zapalenie skóry ustępuje na ogół ok. 2 r. życia lub utrzymuje się pod postacią świerzbiączki. Nazwa pochodzi od głównego ob­jawu — znacznego świądu skóry.

ÅšwierzbiÄ…czka, czÄ™sto nazywana „astmÄ… skóry”, ma wszystkie ce­chy chorób atopowych. Istota zmian jest taka sama jak w wypry­sku, ale lokalizujÄ… siÄ™ one głównie w zgiÄ™ciach koÅ„czyn, na po­wierzchni rÄ…k, mniej sÄ…czÄ…, wiÄ™cej jest elementów grudkowych, mniej pÄ™cherzyków, powodujÄ… wiÄ™kszy Å›wiÄ…d. Choroba przebiega z okresami spokoju i zaostrzeÅ„. Znacznie trudniejsza niż w wyprysku j%st identy­fikacja czynników alergizujÄ…cych. CzÄ™sto głównÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… czyn­niki psychogenne. ÅšwierzbiÄ…czka czÄ™sto towarzyszy astmie.

Leczenie jak wyprysku, poza tym stosowane są leki antyhistaminowe i uspokajające. W przypadkach dodatkowych zakażeń bakteryj­nych konieczne jest czasem stosowanie antybiotyków. Chorych należy chronić przed czynnikami drażniącymi.