Plamica alergiczna lub zespół Schoenleina—Henocha. IstotÄ… choroby jest plamica skórna (krwotoczne wykwity), której mogÄ… towaÂrzyszyć bóle brzucha i krwawienia z przewodu pokarmowego oraz zmiany w moczu. Zespół chorobowy jest wywoÅ‚any odczynem uczuleniowo-zapalnym drobnych naczyÅ„ krwionoÅ›nych, powodujÄ…cym wzmoÂżonÄ… ich przepuszczalność. CzÄ™sto wystÄ™puje w 2 do 3 tygodni po osÂtrym zapaleniu gardÅ‚a lub anginie. Niekiedy czynnikiem przyczynoÂwym może być nadwrażliwość na leki lub niektóre pokarmy, jak np. mleko, ryby, kraby itp. Plamica alergiczna może również wystÄ…pić w przebiegu istniejÄ…cych przewlekÅ‚ych zakażeÅ„ i lambliozy.
Objawy choroby zależą od umiejscowienia zmian naczyniowych. Jeżeli zajÄ™te sÄ… tylko naczynia skórne, wystÄ™puje plamica skór-, na, jeÅ›li Å›ciany jelita i krezki — wystÄ™pujÄ… objawy brzuszne, w przypadku zajÄ™cia kłębuszków nerkowych wystÄ™pujÄ… zmiany w moczu. Zmiany skórne majÄ… postać wykwitów plamistogrudkowych różnej wielkoÅ›ci i o różnym nasileniu zabarwienia, od żywoczerwonych do sinych. W poczÄ…tkowym okresie mogÄ… one przypominać pokÂrzywkÄ™. WspółistniejÄ… wtedy zwykle z obrzÄ™kami stawów, które mogÄ… być bolesne.
Plamica alergiczna wystÄ™puje zwykle na koÅ„czynach dolnych, najÂczęściej na stopach i w okolicach stawów skokowych, na podudziach i udach oraz na poÅ›ladkach, rzadziej na koÅ„czynach górnych. Ta typowa lokalizacja wykwitów uÅ‚atwia ich różnicowanie z innymi plamicami krwotocznymi, które wystÄ™pujÄ… np. w przebiegu ciężkich uogólnionych zakażeÅ„ i mogÄ… obejmować wszystkie partie skóry.
Objawy skórne mogÄ… kojarzyć siÄ™ z dolegliwoÅ›ciami brzusznyÂmi. Bóle sÄ… zwykle rozlane i dotyczÄ… caÅ‚ej jamy brzusznej. MogÄ… im toÂwarzyszyć wymioty oraz stolce z domieszkÄ… krwi. Rozpoznanie choroÂby jest trudne, jeÅ›li wystÄ™pujÄ… tylko bóle brzucha, bez charakteryÂstycznych zmian skórnych. Dzieci niekiedy sÄ… poddawane operacji z błędnym rozpoznaniem ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego lub innej ostrej choroby jamy brzusznej.
Pomocne w rozpoznaniu może być wykrycie zmian w moczu, a miaÂnowicie obecność krwinek czerwonych, biaÅ‚ka lub waÅ‚eczków.
U poszczególnych chorych objawy ze strony skóry, przewodu pokarÂmowego i nerek majÄ… różne nasilenie. Choroba ta przebiega przeważÂnie w formie rzutów. Zwykle szybciej ustÄ™pujÄ… zmiany stawowe i bóle brzucha, plamica skórna może utrzymywać siÄ™ kilkanaÅ›cie dni lub kilÂka tygodni, a w przewlekÅ‚ych przypadkach rzuty jej mogÄ… powtarzać siÄ™ w ciÄ…gu kilku miesiÄ™cy, a nawet lat. Jeżeli wystÄ™pujÄ… zmiany w nerkach, mogÄ… być one uporczywe i prowadzić nawet do niewydolnoÅ›Âci nerek.
Rokowanie jest dobre, jeżeli nie występują przewlekłe zmiany w nerkach.
Leczenie polegajÄ…ce na stosowaniu leków uszczelniajÄ…cych naÂczynia krwionoÅ›ne, takich jak preparaty wapnia i podobne, nie ma wiÄ™kszego wpÅ‚ywu na przebieg choroby. W niektórych ciężkich przyÂpadkach plamicy alergicznej mogÄ… być stosowane glikokortykosteÂroidy.
Zapobieganie polega na leczeni antybiotykami ropnych angin i przewlekłych ognisk zapalnych, jak również unikaniu przez osoby wrażliwe czynników uczulających.
Gnilec, czyli szkorbut lub choroba Moller-Barlowa, spowodowaÂny niedoborem witaminy C, należy również do naczyniowych skaz krwotocznych.