Dzieci urodzone z ciąży przeterminowanej (po 42 tygodniach) mają na ogół prawidłową długość, natomiast mniejszą masę ciała wskutek upośledzonego odżywiania, skórę suchą, łuszczącą się płatami. Jest to wyrazem mniejszej wydolności łożyska w ciąży trwającej zbyt długo. Dlatego u dzieci tych w czasie porodu łatwiej dochodzi do zamartwi- cy. Stąd wskazania do wywoływania porodu po przekroczeniu ustalo­nego terminu.

Nadmierna masa ciaÅ‚a dziecka w stosunku do dÅ‚ugoÅ›ci trwania ciąży jest również objawem chorobowym. Klasyczne przykÅ‚a­dy – to dziecko ogromne, urodzone przez matkÄ™ chorÄ… na cukrzycÄ™, o noworodek z obrzÄ™kiem uogólnionym w konflikcie serologicznym.

Wady rozwojowe

Wada rozwojowa polega na nieprawidłowej budowie jednego lub wielu narządów. W Polsce rodzi się ok. 2-3% noworodków z wadami. Wady rozwojowe występują częściej u dzieci kobiet bardzo młodych (poniżej 18 lat) i starszych; liczba dzieci z wadami wzrasta wraz z wie­kiem matki po 35 r. życia. Wady mogą być przekazywane dziedzicznie przez rodziców, gdy są oni nosicielami nieprawidłowych genów. Wady te mogą się wówczas powtarzać u kolejnych dzieci. Zmiany w chromo­somach mogą powstać również w komórkach rozrodczych rodziców nie obarczonych dziedzicznie wadą. Ponadto wiele wad wytwarza się jako wyraz zaburzeń prawidłowego rozwoju zarodka.

Czynnikami szkodliwymi działającymi na rodziców lub płód mogą być: choroby zakaźne — często wirusowe lub pasożytnicze — jak rów­nież skażenie środowiska naturalnego, szkodliwości zawodowe, pro­mieniowanie jonizujące oraz leki przyjmowane przez ciężarną lub nie­które używki, np. alkohol. Krytyczny okres dla zagrożenia zarodka wadami to 16-75 dni rozwoju. Najbardziej zagrożone są narządy bę­dące w okresie intensywnego rozwoju w czasie zadziałania czynnika szkodliwego.

Część dzieci z wadami jest niezdolna do życia, część wymaga na­tychmiastowych lub późniejszych zabiegów operacyjnych. Bywają rów­nież małe wady, nie zagrażające życiu dziecka, które mogą być sygna­łem istnienia innych wad, nie objawiających się po urodzeniu. Na przykład dodatkowe palce kojarzą się często z wadami układu moczo­wego.

Zapobieganie wadom rozwojowym polega na objÄ™ciu opiekÄ… profilaktycznÄ… przez specjalne poradnie tych rodzin, w których urodzi­ły siÄ™ dzieci z wadami oraz ciężarnych po 35 r. życia. Ponadto dobre warunki życia, prawidÅ‚owe odżywianie, opieka lekarska w ciąży oraz zaniechanie szkodliwej pracy w poczÄ…tkowych okresach ciąży – sta­nowiÄ… program profilaktyki.