Mleko kobiece jest najwartoÅ›ciowszym pokarmem dla nieÂmowlÄ™cia i nie da siÄ™ zastÄ…pić żadnym rodzajem mieszanek mlecznych i odżywek. Jest jaÅ‚owe, tzn. pozbawione bakterii, ma też odpowiedniÄ… dla niemowlÄ™cia temperaturÄ™ (ciaÅ‚a). Zawiera w Å‚atwo przyswajalnej formie i w odpowiednich dla niemowlÄ™cia proporcjach najwartoÅ›ciowÂsze dla niego biaÅ‚ko, wÄ™glowodany i tÅ‚uszcze oraz enzymy niezbÄ™dne do trawienia tych wÄ™glowodanów i tÅ‚uszczów. SkÅ‚ad aminokwasowy biaÅ‚ka mleka kobiecego jest najodpowiedniejszy dla niemowlÄ™cia i nie dorównuje mu skÅ‚ad mleka jakiegokolwiek innego ssaka.
Zmienność skÅ‚adu pokarmu kobiecego jest dostosowana do zmieniajÄ…cych siÄ™ w pierwszych tygodniach życia potrzeb dziecka. W pierwszych dniach życia niewielka ilość wodnistej siary matki najÂlepiej zaspokaja potrzeby noworodka. Zawartość soli mineralnych, a głównie stosunek wapnia do fosforu w mleku kobiecym, zapewnia praÂwidÅ‚owy poziom tych skÅ‚adników w ustroju dziecka. CiaÅ‚a odpornoÅ›Âciowe zawarte w pokarmie matki zwiÄ™kszajÄ… odporność niemowlÄ™cia na zakażenia. Flora jelitowa, która rozwija siÄ™ w przewodzie pokarmoÂwym niemowlÄ…t karmionych piersiÄ…, ma dla nich korzystne znaczenie i zmniejsza ryzyko rozwoju w przewodzie pokarmowym dzieci bakterii chorobotwórczych. Karmienie piersiÄ… ma również bardzo istotÂne znaczenie dla stanu psychicznego i emocjonalnego dziecka i matki, gdyż stwarza miÄ™dzy nimi silnÄ… więź. Bliskość i zapach matki dziaÅ‚ajÄ… korzystnie na ukÅ‚ad nerwowy dziecka. Pierwszy odruch waÂrunkowy wytwarza siÄ™ wczeÅ›niej u niemowlÄ…t karmionych piersiÄ…. RozwijajÄ… siÄ™ one lepiej, sÄ… silniejsze, rzadziej chorujÄ… niż niemowlÄ™ta odżywiane nawet najlepszymi mieszankami. Sam akt ssania ź piersi wymaga korzystnego dla dziecka wysiÅ‚ku mięśniowego.
Ilość wydzielanego przez matkÄ™ pokarmu przy regularÂnym i prawidÅ‚owym karmieniu jest na ogół dostosowana do potrzeb dziecka. JeÅ›li nawet w pierwszych dniach czy tygodniach matka odnoÂsi wrażenie, że ilość pokarmu jest niewystarczajÄ…ca, systematyczne przystawianie dziecka do piersi spowoduje wzrost wytwarzania mleka. Karmić trzeba kolejno — raz z jednej, raz z drugiej piersi. JeÅ›li dziecko nie wysysa w caÅ‚oÅ›ci pokarmu, należy resztÄ™ dokÅ‚adnie odciÄ…gnąć rÄ™kÄ… albo specjalnÄ… pompkÄ…. JeÅ›li niemowlÄ™ nie nauczyÅ‚o siÄ™ jeszcze ssać lub ma katar, albo wady utrudniajÄ…ce ssanie, należy karmić je odciÄ…gniÄ™tym pokarmem podawanym Å‚yżeczkÄ…. Podawanie odciÄ…gniÄ™tego pokarmu smoczkiem z butelki lub dokarmianie mieszanÂkami z butelki szybko „rozleniwia” niemowlÄ™, które przyzwyczaiwszy siÄ™ do Å‚atwego uzyskiwania mleka przez gumowy smoczek przestaje energicznie ssać pierÅ›. Może to doprowadzić do stopniowego zanikaÂnia pokarmu. Najlepszym sprawdzianem, czy ilość pokarmu wystarcza dziecku, jest prawidÅ‚owy przyrost masy jego ciaÅ‚a. JeÅ›li istnieje podejÂrzenie, że „ilość pokarmu jest niewystarczajÄ…ca, dziecko należy ważyć co tydzieÅ„. Na ilość pokarmu, oprócz systematycznego przystawiania dziecka do piersi, wpÅ‚ywa spokojny tryb życia, prawidÅ‚owy odżywianie siÄ™ matki, a przede wszystkim jej psychiczne nastawienie — musi ona chcieć karmić swoje dziecko oraz być przekonana, że bÄ™dzie miaÅ‚a doÂstatecznÄ… ilość pokarmu, jeÅ›li o to zadba. W okresie karmienia nie wolno w ogóle spożywać alkoholu i to pod żadnÄ… postaciÄ…. Nawet parÄ™ cm3 pokarmu ma dla niemowlÄ™cia duże znaczenie, jeÅ›li musi ono być dokarmiane sztucznymi mieszankami.
Przeciwwskazania do karmienia piersiÄ… sÄ… bardzo rzadkie. Należą do nich: gruźlica, wyniszczajÄ…ce choroby matki, ropÂnie obu piersi, zażywanie przez matkÄ™ silnie dziaÅ‚ajÄ…cych leków przeÂchodzÄ…cych do pokarmu.
Trudność w karmieniu może stanowić pÅ‚aski lub wklÄ™sÅ‚y ksztaÅ‚t brodawki sutkowej. Takie brodawki trzeba przygotowywać do karmienia przed urodzeniem siÄ™ dziecka, ćwiczÄ…c je palcami. BrodawÂki takie należy podawać niemowlÄ™ciu do ust wraz z otaczajÄ…cÄ… broÂdawkÄ™ piersiÄ….