Zaburzenia emocjonalne i przystosowawcze sÄ… to bezpoÅ›rednie i na ogół przemijajÄ…ce reakcje sytuacyjne u niemowlÄ…t i u dzieci do 5 r. życia, wystÄ™pujÄ…ce w odpowiedzi na niekorzystne warunki Å›rodoÂwiskowe.
Zaburzenia emocjonalne. PrzyczynÄ… ich jest z reguÅ‚y zÅ‚a atÂmosfera domu, która nie zapewnia dziecku spokoju i poczucia bezpieÂczeÅ„stwa, a także nadmiernie lÄ™kowa i zbyt opiekuÅ„cza lub odrzucajÄ…Âca emocjonalnie postawa matki.
Obj a wy. Zaburzenia emocjonalne u dzieci do 5 r. życia przejawiaÂjÄ… siÄ™ głównie zwiÄ™kszonÄ… reaktywnoÅ›ciÄ… ukÅ‚adu wegetatywnego, a niekiedy nawet i zakłóceniami pracy poszczególnych narzÄ…dów. U dzieÂci zdrowych fizycznie i rozwiniÄ™tych dobrze umysÅ‚owo stwierdza siÄ™ brak apetytu, wymioty, biegunki, zaparcia, zaburzenia snu (trudne i dÅ‚ugie zasypianie, powierzchowny, krótki lub przerywany sen), lÄ™ki i krzyki nocne itp. Do tych objawów doÅ‚Ä…czajÄ… siÄ™ rozmaite reakcje emocjonalne, jak pÅ‚aczliwość, napady lÄ™ku w dzieÅ„, z niepokojem ruÂchowym, pÅ‚aczem, zbledniÄ™ciem skóry twarzy, rozszerzeniem źrenic, przyspieszonÄ… akcjÄ… serca, popuszczaniem moczu lub kaÅ‚u „itp. MogÄ… też pojawić siÄ™ napady zÅ‚oÅ›ci i agresji, najczęściej poÅ‚Ä…czone z krzyÂkiem, tupaniem, pluciem, próbÄ… podrapania lub bicia rodziców czy saÂmego siebie, uderzaniem gÅ‚owÄ… o Å›cianÄ™ lub podÅ‚ogÄ™ – w odpowiedzi na zakazy. U niemowlÄ…t i 2-, 3-letnich dzieci wystÄ™puje także zanoszenie siÄ™ (napady afektywnego bezdechu) pod wpÅ‚ywem bÅ‚ahego bodźca zewnÄ™trznego: przy nasilonym pÅ‚aczu dziecka dochodzi do przedÅ‚użonego wdechu z charakterystycznym tzw. pianiem. Na szczycie wdechu dochodzi zwykle do zatrzymania oddechu z sinicÄ…, a nawet z drgawkami mięśni twarzy.
Leczenie. Zaburzenia emocjonalne ustÄ™pujÄ… zwykle bez leczenia, jeÅ›li rodzice wzglÄ™dnie szybko skontaktujÄ… siÄ™ z lekarzem i uregulujÄ… swe wzajemne ukÅ‚ady domowe, do czego niekiedy potrzebna jest poÂmoc poradni rodzinnej. W przeciwnym razie emocjonalne, proste reakÂcje dziecka ulegajÄ… wzmocnieniu i z czasem mogÄ… stać siÄ™ zalążkiem reakcji nerwicowych i nerwic.
Zaburzenia przystosowawcze sÄ… spowodowane najczęściej sytuaÂcjÄ… urazowÄ…, np. naglÄ… rozÅ‚Ä…kÄ… z matkÄ… i zmianÄ… Å›rodowisk^, jak odÂdanie dziecka do żłobka (zwÅ‚aszcza tygodniowego), do przedszkola lub szpitala, do Domu Dziecka itp.
Objawy. U dzieci pozbawionych nagle opieki matki może wystÄ…Âpić tzw. „zespół rozÅ‚Ä…ki” (choroba sieroca), w którym wyÂróżnia siÄ™ 3 fazy. zależne od czasu trwania rozÅ‚Ä…ki. I faza — proteÂstu – dziecko szuka matki, jest peÅ‚ne niepokoju i nieustannego pÅ‚aÂczu. Faza II- rozpaczy – narasta apatia bÄ…dź pobudzenie psyÂchoruchowe. niechęć do nawiÄ…zywania kontaktów spoÅ‚ecznych, zabuÂrzenia snu i Å‚aknienia, odrzucanie podawanych mu zabawek. W faÂzie III nastÄ™puje rezygnacja, zobojÄ™tnienie, pojawiajÄ… siÄ™ cechy autystyczne – formy samozaspokojenia w postaci ssania palca, monotonnego kiwania siÄ™ na boki lub do przodu, masturbacji, izolacji od otoczenia, braku zainteresowania czymkolwiek przy braku pÅ‚aczu i braku kontaktu sÅ‚ownego.
Przy objawach „zespoÅ‚u rozÅ‚Ä…ki” dziecko powinno jak najszybciej (już w I fazie) wrócić pod opiekÄ™ matki lub przynajmniej widywać jÄ… czÄ™sto, jeÅ›li np. przebywa dÅ‚użej w szpitalu. W sytuacjach, gdy powrót matki jest z różnych wzglÄ™dów niemożliwy, dzieckiem powinna opiekoÂwać siÄ™ inna, znana mu osoba, która potrafi zastÄ…pić matkÄ™, gdyż naÂrastajÄ…ce objawy „zespoÅ‚u rozÅ‚Ä…ki”, zwÅ‚aszcza fazy III, stajÄ… siÄ™ już nieodwracalne.