Okres niemowlęcy

Home

Lipiec 30th, 2012

admin

Po okresie noworodkowym, który cechuje się postępującą stabilizacją funkcji życiowych i stosunkowo małą dynamiką wzrastania i rozwoju ruchowego, następuje trwający około roku okres niemowlęcy. W ciągu pierwszego roku życia rozwój postępuje bardzo szybko. Wydłużają się stopniowo i coraz bardziej są aktywne okresy czuwania, powiększa się masa ciała, zmieniają się proporcje, prawie z dnia na dzień pojawiają się nowe ruchy i umiejętności. Rozwój ruchowy u zdrowych dzieci przebiega według pewnego schematu i jest jednym z wykładników prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego. Dlatego dla oceny prawidłowości rozwoju dziecka pożyteczna jest znajomość okresów życia, w których pojawiają się poszczególne reakcje ruchowe. Ponieważ istnieją różnice indywidualne w rozwoju poszczególnych dzieci, terminy pojawiania się czynności ruchowych, podobnie jak wszystkie inne normy rozwojowe, mają tylko orientacyjne znaczenie.

Pod koniec pierwszego miesiąca życia ustępuje duże napięcie mięśniowe, znika płodowe ułożenie z przygiętymi rękami i nogami. Umiejętności ruchowe rozwijają się od głowy ku dołowi, a w zakresie ręki – od ramienia do palców.

W 2 miesiącu życia niemowlę wykonuje niecelowe ruchy głową na boki, skręca i wygina tułów, chaotycznie wymachuje rękami i nogami.

W 3 miesiącu życia stopniowe opanowanie ruchów głowy i barków pozwala na unoszenie głowy przy leżeniu na brzuchu stopniowo z coraz wyższym unoszeniem barków i klatki piersiowej. Umiejętność ta pojawia się nieco wcześniej u dzieci układanych na brzuchu, co zdaniem niektórych pediatrów sprzyja również wcześniejszemu rozwojowi narządu wzroku i nabywaniu umiejętności obserwowania. W 3 miesiącu koordynacja mięśni umożliwia dłuższą fiksację wzroku na błyszczących przedmiotach znajdujących się w odległości nie przekraczającej 3 m, a następnie na wodzenie wzrokiem za poruszającym się przedmiotem i w kierunku dźwięków; dziecko zaczyna obserwować swoje unoszone do góry ręce i nogi. Również w 3 miesiącu w czasie coraz częstszych i dłuższych okresów radości wywoływanej bliskością i głosem człowieka występuje ogólne ożywienie z wydawaniem dźwięków „gruchania”, głośnym śmiechem, wymachiwaniem rękami, które potrącają będące w ich zasięgu przedmioty. W tym okresie zanikają bezwarunkowe odruchy okresu noworodkowego: chwytania, pełzania, obejmowania.

4-miesięczne niemowlę wykonuje w okresach radości i złości mostek i unosi głowę leżąc na plecach. Obie te reakcje są dowodem doskonalenia mięśni grzbietu. Przypadkowe potrącanie przedmiotów, występujące zwykle w okresach radości przy ogólnym ożywieniu, zmienia się stopniowo w celowe wyciąganie ramion do zabawki i niezdarne potrącanie jej rękami. W 4-5 miesiącu dziecko potrafi obracać się z pleców na boki, a pociągane za ręce podnosi ramiona i plecy.

5-miesięczne dziecko obraca się z pleców na brzuch, chwyta oburącz przedmioty znajdujące się nad klatką piersiową, a wkrótce również nad twarzą i z boku, obmacuje własną głowę i nogi. Uchwycony przedmiot początkowo udaje się dziecku utrzymać między obiema dłońmi zaledwie parę sekund. Następnym etapem rozwoju chwytania jest zaciskanie całej dłoni na włożonej do ręki zabawce, początkowo bez przeciwstawnego ułożenia kciuka (tzw. „małpi chwyt”). Dziecko początkowo puszcza tę zabawkę, gdy do drugiej ręki włoży mu się inny przedmiot.

W 6 miesiącu życia niemowlę chwytając palce osoby dorosłej lub pręt łóżeczka samodzielnie siada i przez chwilę pozostaje w tej pozycji mocno przygięte do przodu. Dopiero między 7 i 9 miesiącem uczy się samodzielnie siadać z pozycji na boku i coraz dłużej samodzielnie siedzi z coraz bardziej wyprostowanymi plecami. Niektóre dzieci, szczególnie te, które dużo czasu spędzają w pozycji na brzuchu przed nauczeniem się siadania, opanowują sztukę pełzania na brzuchu, tzn. przemieszczania się przy pomocy rąk najpierw w kółko, następnie do tyłu i w nieco późniejszym okresie do przodu. Dzieci te siadają na ogół później niż inne, a niektóre z nich wcześniej stoją z podparciem niż siedzą. Taka kolejność rozwoju ruchowego jest korzystna dla kształtowania prawidłowej postawy ciała.

Pod koniec 6 miesiąca życia dziecko zaczyna chwytać jedną ręką przedmioty. Wkrótce opanowuje umiejętność trzymania jednocześnie w każdej rączce po jednym przedmiocie i podnoszenia trzymanego przedmiotu do ust. Jest to początek nauki samodzielnego jedzenia, a zarazem zapowiedź poznawania (między 8 i 9 miesiącem życia) każdego przedmiotu przez wkładanie go do ust.

W 6 —7 miesiącu pojawiają się zaczątki usprawniania nóg. Niemowlę trzymane pod pachy w pionowej pozycji podpiera się nogami i wykonuje ruchy stąpania.

Między 7 i 9 miesiącem podtrzymywane pod pachy niemowlę mocno podpiera się nogami i wykonuje ruchy podskakiwania. W tym okresie „małpi chwyt” całą dłonią zostaje zastąpiony chwytaniem palcami i przeciwstawnym ułożeniem kciuka. Stopniowe usprawnienie palców ręki pozwala na opanowanie ok. 9 miesiąca życia umiejętności chwytania dwoma palcami.

Około 8 miesiąca dziecko umie samo chwytać po jednym przedmiocie do każdej ręki, przekładać przedmiot z ręki do ręki i upuszczać go celowo. Między 8 i 9 miesiącem postawione stoi z podpieraniem się oraz trzymając się podparcia samodzielnie klęka. Następnym etapem przygotowującym chodzenie jest samodzielne wstawanie przy poręczy łóżeczka czy kojca, a wkrótce potem pierwsze kroki w bok wzdłuż poręczy.

W9miesiącu zwykle dziecko zaczyna poruszać się raczkując na kolanach w pozycji poziomej przy pomocy rąk. Doskonalenie raczkowania prowadzi do sprawnego poruszania się na czworakach z odrywaniem kolan od podłoża.

Nauka chodzenia odbywa się stopniowo między 9 i 14 miesiącem życia, w różnym tempie u różnych dzieci, poprzez następujące fazy: 1) kroczenie na boki wzdłuż poręczy, 2) kroczenie do przodu z podparciem, 3) chodzenie z trzymaniem za rękę, 4) samodzielne chodzenie. Doskonalenie samodzielnego chodzenia trwa wiele miesięcy i przebiega różnie u różnych dzieci. Jedne stawiają kroki bardzo ostrożnie, inne kroczą szybko nie zważając na przeszkody, jeszcze inne przez długi czas chętniej poruszają się raczkując niż chodząc.

W ostatnich miesiącach pierwszego roku życia dziecko doskonali umiejętność chwytania, nabiera umiejętności manipulowania palcami, potrząsa trzymanymi w rękach przedmiotami i stuka przedmiotem o przedmiot, potrafi ustawić 2 klocki jeden na drugim. Je trzymane w ręce jedzenie, np. jabłko, biszkopt itp., oburącz trzyma kubek, z którego dostaje pić i podtrzymuje butelkę.

Okres niemowlęcy

Related Posts:

Featured Video

Najnowsze wpisy

Najnowsze komentarze

Archiwa

Kategorie

Cz�owiek