W okresie życia 3 — 12 lat dominujÄ… choroby wynikajÄ…ce z kontaktu dzieci z innymi dziećmi, a mianowicie zakaźne zapalenie wÄ…troby, choÂroby pasożytnicze (np. lambioza!) oraz te, których ujawnienie jest zwiÄ…zane z trybem życia (np. przepukliny wÅ›lizgowe żoÅ‚Ä…dka).
Bóle brzucha
Zapalenie wyrostka robaczkowego. Ostre bóle brzucha, u dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym, zwÅ‚aszcza poÅ‚Ä…czone z gorÄ…czkÄ… lub nawet stanem podgorÄ…czkowym, powinny zawsze budzić niepoÂkój w zwiÄ…zku z możliwoÅ›ciÄ… zbyt późnego rozpoznania ostrego zaÂpalenia wyrostka robaczkowego.
Inwazje pasożytnicze. Do czÄ™stych inwazji pasożytniczych należaÂÅ‚o dawniej zarobaczenie glistÄ… ludzkÄ… i tasiemcem. Obecnie pasożyty te spotykane sÄ… rzadko, a na plan pierwszy wysunęła siÄ™ inwazja wiciowcem — lambliÄ… jelitowÄ….
Lamblioza. Nawracające, przewlekłe bóle brzucha, nasilające się po jedzeniu, częste okresowe biegunki, ogólne osłabienie i podżółtaczkowe zabarwienie oczu — to najczęstsze objawy umiejscowienia się lamblii w dwunastnicy i drogach żółciowych dziecka.
CzÄ™stość inwazji lambliÄ… wÅ›ród dzieci przedszkolnych i szkolnych jest bardzo znaczna i siÄ™ga 60% populacji w tym wieku. Badanie w kierunku zarobaczenia tym pasożytem (poszukiwanie cyst lamblii w kale lub żywych pasożytów w treÅ›ci dwunastniczej) powinno być wyÂkonane w każdym przypadku omówionych na wstÄ™pie dolegliwoÅ›ci u dziecka.
Leczenie pod kontrolą lekarza powinno być rozpoczęte możliwie wcześnie i powinno objąć nie tylko chore dziecko, ale i osoby z jego otoczenia, zwłaszcza mające dolegliwości ze strony jamy brzusznej.
Zakażenie yersiniÄ… należy do zakażeÅ„ bakteryjnych powodujÄ…cych dość czÄ™sto nawracajÄ…ce bóle brzucha u dzieci. Bakteria te atakuje przede wszystkim skupiska tkanki chÅ‚onnej w koÅ„cowym odcinku jeliÂta cienkiego, co wywoÅ‚uje u dziecka objawy zbliżone do zespoÅ‚u „przeÂwlekÅ‚ego zapalenia wyrostka robaczkowego”.
Przepuklina wÅ›lizgowa żoÅ‚Ä…dka jest to wysuniÄ™cie siÄ™ kawaÅ‚ka żoÅ‚Ä…dka ponad przeponÄ™. Ujawnia siÄ™ szczególnie czÄ™sto u dzieci, które gwaÅ‚townie urosÅ‚y i zeszczuplaÅ‚y. Objawia siÄ™ bólami brzucha i uczuciem peÅ‚noÅ›ci w żoÅ‚Ä…dku. Rozpoznanie powinno być dokonaÂne na podstawie wykonanego w specjalny sposób badania rentgenowÂskiego oraz, o ile możliwe, wziernikowania żoÅ‚Ä…dka.
Choroba wrzodowa. U dzieci w wieku szkolnym, w odróżnieniu od późniejszego okresu życia, zmiany chorobowe dotyczÄ… najczęściej nie żoÅ‚Ä…dka, lecz dwunastnicy. Do czynników usposabiajÄ…cych zalicza siÄ™: „zmartwienie dziecka” (rozwód bÄ…dź kłótnie rodziców, kÅ‚opoty w szkoÂle itp.), nieregularne odżywianie (niejedzenie drugiego Å›niadania lub obiadu w szkole), a czasem nadkwasotÄ™ żoÅ‚Ä…dka.
Psychogenne bóle brzucha polegajÄ… na symulacji dolegliwoÅ›ci bóÂlowych, aby czegoÅ› uniknąć (np. pójÅ›cia do szkoÅ‚y czy tylko klasówki), bÄ…dź też aby skupić na sobie uwagÄ™ rodziców, gdy np. na Å›wiat przyÂchodzi nastÄ™pne dziecko w rodzinie — jest to objaw zazdroÅ›ci o uczuÂcia opiekunów. Wprowadzanie przez medycynÄ™ coraz lepszych metod rozpoznawczych pozwala stwierdzać przyczyny i w znacznej części teÂgo rodzaju dolegliwoÅ›ci – usuwać je.
Żółtaczka
Z chorób zakaźnych, czÄ™stych u dzieci w omawianym okresie życia, na szczególnÄ… uwagÄ™ zasÅ‚uguje żółtaczka zakaźna. NagÅ‚a utraÂta Å‚aknienia, nudnoÅ›ci, wymioty, bóle brzucha, stan podgorÄ…czkowy, sÄ… czÄ™stymi objawami zwiastunowymi tej choroby. Zaobserwowanie ciemnego zabarwienia moczu (w kolorze ciemnego piwa), odbarwienia stolca, podżółtaczkowego zabarwienia oczu, a nastÄ™pnie żółtaczki wyÂjaÅ›nia zwykle sprawÄ™.
Wymioty
Wymioty „acetonemiczne” jest to zespół choroby okreÅ›loÂny również mianem „napadowej acetonemii z wymiotami”. Polega na okresowym, co kilka tygodni bÄ…dź miesiÄ™cy, wystÄ™powaniu niepohaÂmowanego napadu wymiotów, trwajÄ…cego zwykle kilka dni. PrzyÂczynÄ… jest wada przemiany materii polegajÄ…ca na niemożnoÅ›ci szybÂkiego uwolnienia glukozy „z magazynu”, jaki stanowiÄ… zasoby glikoÂgenu w wÄ…trobie. W tej sytuacji tÅ‚uszcze spalane sÄ… nieprawidÅ‚owo, co prowadzi m.in. do powstawania dużych iloÅ›ci acetonu.
Momentami usposabiającymi i wyzwalającymi napad wymiotów jest spożycie posiłku obfitego w tłuszcze z małą ilością węglowodanów oraz stan napięcia nerwowego. Zapobiegawczo stosuje się dietę bogatą w węglowodany (dodatek glukozy bądź fruktozy — miód) oraz środki uspokajające.
Krwawe nawracajÄ…ce biegunki
W wieku szkolnym najczÄ™stszÄ… przyczynÄ… ostrej biegunki, z parciem i obecnoÅ›ciÄ… krwi w stolcu jest czerwonka bakteryjna. JeÅ›li jednak biegunki tego typu sÄ… nawracajÄ…ce, mogÄ… być spowodowane tzw. wrzodziejÄ…cym zapaleniem jelit. W każdym przypadku stwierdzenia krwi w kale, Å›wieżej lub zmienionej (stolce smoliste), należy jak najÂszybciej zasiÄ™gnąć porady lekarza.