DziaÅ‚anie hormonów nadnercza. Nadnercze, dwa gruczoÅ‚y o maÂsie ok. 10 g, poÅ‚ożone powyżej górnych biegunów nerek, na tylnej Å›ciaÂnie jamy brzusznej w obrÄ™bie tÅ‚uszczowych torebek nerek, sÄ… narzÄ…Âdem niezbÄ™dnym do życia. Zbudowane sÄ… z części korowej skÅ‚adajÄ…cej siÄ™ z trzech warstw oraz z części rdzennej. Część korowa wytwarza hormony steroidowe, które odgrywajÄ… zasadniczÄ… rolÄ™ w reakÂcji organizmu na stres oraz w utrzymaniu ciÅ›nienia krwi i staÅ‚ego w niej stężenia jonów sodu i potasu. Czynność strefy korowej jest steroÂwana przez ukÅ‚ad podwzgórzowo-przysadkowy.
W części rdzennej nadnercza powstajÄ… hormony typu katecholamin (noradrenalina, adrenalina), które majÄ… znaczenie dla regulacji ciÅ›nienia krwi i przemiany materii, zwÅ‚aszcza podczas, reakcji na stres. Wydzielanie tych hormonów wiąże siÄ™ Å›ciÅ›le z czynnoÅ›ciÄ… autoÂnomicznego (wegetatywnego) ukÅ‚adu nerwowego.
Rozwój kory nadnerczy rozpoczyna siÄ™ we wczesnym okreÂsie życia zarodka, syntezÄ™ hormonów można stwierdzić już od 8 tygodÂnia życia wewnÄ…trzÅ‚onowego.
Hormony kory nadnerczy, czyli kortykosteroidy, można poÂdzielić na 3 grupy: glikokortykosteroidy, mineralokortykosteroidy i hormony pÅ‚ciowe.
Glikokortykosteroidy sÄ… regulatorami metabolizmu komórÂkowego. PowodujÄ… przesuniÄ™cia przemiany materii w kierunku wzmoÂżonego uwalniania energii i zwiÄ™kszenia jej podaży dla tkanek. WzmaÂgajÄ… procesy kataboliczne w wielu tkankach, zwiÄ™kszajÄ…c powstawaÂnie glukozy z aminokwasów, tzw. neoglukogeneze, hamujÄ… zaÅ› syntezÄ™ biaÅ‚ek oraz dziaÅ‚anie hormonu wzrostu, a wiÄ™c hamujÄ… proceÂsy wzrostu wiÄ™kszoÅ›ci tkanek. WywierajÄ… także hamujÄ…cy wpÅ‚yw na wiele czynnoÅ›ci ukÅ‚adu immunologicznego oraz na rozwój procesu zaÂpalnego i alergicznego.